AUTHOR(S) GUIDELINES
ONLINE SUBMISSIONS
STATISTICS
FOCUS AND SCOPE
ISSN
ARTICLE TEMPLATE
Dasar Biasiswa ke Luar Negeri: Satu Perspektif Sejarah Pendidikan di Negara Brunei Darussalam
Abstract
IKHTISAR: Artikel ini, dengan mengguna-pakai kaedah sejarah, pendekatan kualitatif, dan sorotan literatur, cuba memperkatakan dan menganalisis sejarah penghantaran pelajar-pelajar Brunei ke luar negara untuk menuntut, khasnya ke institusi-institusi pendidikan di Malaya (Malaysia sekarang), Singapore, dan negara lainnya di serata dunia. Pemerihalan ini dibincang berdasarkan kepada maklumat yang diperolehi melalui temubual dengan bekas-bekas pelajar Brunei, serta berdasarkan pengalaman dan pandangan penulis sendiri yang pernah belajar di luar negara. Dapatan menunjukan bahawa dasar penghantaran pelajar-pelajar Brunei ke luar negara, khususnya ke Singapura, adalah bagi mengimbas kembali senerio sejarah pendidikan masa silam dengan tumpuan kepada dasar biasiswa kerajaan. Dasar kerajaan menghantar pelajar-pelajar ke Singapura bukanlah sesuatu yang sia-sia, tetapi berbaloi apabila dilihat melalui sumbangan pelajar-pelajar tersebut kepada bangsa dan negara pada masa kini. Diyakini pula bahawa dasar penghantaran pelajar Brunei ke Singapura, termasuk juga ke Malaysia, Mesir, dan UK (United Kingdom), pada tahun 1950-an sehingga 1980-an, telah mencapai matlamatnya untuk persediaan bagi pelaburan tenaga manusia dalam jangka panjang bagi mengisi kekosongan dalam jentera pentadbiran kerajaan dan swasta di Negara Brunei Darussalam.
KATA KUNCI: Dasar Biasiswa; Pelajar Brunei; Menuntut di Luar Negara; Pelaburan Tenaga Manusia.
ABSTRACT: “The Scholarship Policy for Abroad: A Perspective of Education History in Brunei Darussalam”. This article, using historical methods, qualitative approaches, and literature review, attempts to describe and analyze the history of Bruneian students to study abroad, especially to educational institutions in Malaya (present Malaysia), Singapore, and other countries around the world. This description is based on the information obtained through interviews with ex-Brunei students, and based on the experiences and views of the author who has been studying abroad. The findings show that the Brunei policy of sending students to abroad, especially to Singapore, was to recall the story of past educational history with the focus on government scholarship policies. The government's policy of sending students to Singapore is not in vain, but it is worth looking at the contributions of the students to the nation and the country today. It is also believed that the policy of sending the Brunei students to Singapore, including Malaysia, Egypt, and the UK (United Kingdom), in the 1950s until the 1980s, had reached its goal of preparing for long-term manpower investment to fill the vacancy in the government and private administration machinery in Brunei Darussalam.
KEY WORD: Scholarship Policy; Brunei Students; Scholarship for Abroad; Human Capital Investment.
About the Author: Dr. Muhammad Hadi Muhammad Melayong ialah Pegawai Tugas-tugas Khas Kanan di Pejabat Sekretariat Majlis Tertinggi MIB (Melayu Islam Beraja) di Negara Brunei Darussalam. Bagi urusan sebarang akademik, alamat emel penulis adalah: hadi.melayong@gmail.com
Suggested Citation: Melayong, Muhammad Hadi Muhammad. (2018). “Dasar Biasiswa ke Luar Negeri: Satu Perspektif Sejarah Pendidikan di Negara Brunei Darussalam” in SUSURGALUR: Jurnal Kajian Sejarah & Pendidikan Sejarah, Volume 6(2), September, pp.165-178. Bandung, Indonesia: Minda Masagi Press and UBD Bandar Seri Begawan, Brunei Darussalam, ISSN 2302-5808.
Article Timeline: Accepted (May 20, 2018); Revised (July 27, 2018); and Published (September 30, 2018).
Keywords
Full Text:
PDFReferences
Abdullah, Muhammad Hadi. (1991). “Sultan Omar Ali Saifuddin: Raja yang Berjiwa Rakyat” dalam BERIGA, Bil.30 [Januari-Mac], diterbitkan oleh Dewan Bahasa dan Pustaka Brunei Darussalam.
Abdullah, Muhammad Hadi. (2001). “The Formation of Malaysia: The Political Development of Brunei, 1961-1967”. Unpublished Ph.D. Thesis. UK [United Kingdom]: University of Hull.
Ahmad, Haji Zaini bin Haji. (1989). Pertumbuhan Nasionalisme di Brunei, 1939-1962. Kuala Lumpur: ZR Publications.
Al-Sufri, Pehin Jawatan Dalam Seri Maharaja Dato Seri Utama Dr. Haji Awang Mohd Jamil. (2008). Satu Pemikiran Mengenai Corak Pendidikan untuk Brunei Darussalam Berasaskan Islam: Melalui Pengalaman dan Sejarah. Bandar Seri Begawan: Pusat Sejarah Brunei.
Andaya, B.W. & L.Y. Andaya. (2001). A History of Malaysia. Basingstoke: Palgrave, 2nd edition.
Bakar, Haji Tassim bin Haji Abu. (2013). “Pendidikan dari Balai di Kampong Ayer ke Sekolah Moden di Darat, 1906 – 1941: Kajian Sejarah Pendidikan di Negara Brunei Darussalam” dalam SUSURGALUR: Jurnal Kajian Sejarah & Pendidikan Sejarah, Volume 1(2), September, ms.113-124.
Bani, Suddin. (2008). “Perkembangan Pendidikan Islam di Brunei Darussalam” dalam Lentera Pendidikan, Vol.11, No.2 [Disember], ms.270-283. Wujud secara online juga di: http://journal.uin-alauddin.ac.id/index.php/lentera_pendidikan/article/viewFile/3785/3459 [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 21hb April 2018].
Bleicher, Josef. (1980). Contemporary Hermeneutic as Method, Philosophy, and Critique. London: Routledge.
Darwin, John. (1988). Britain and Decolonization: The Retreat from Empire in the Post War-World. Basingstoke: Macmillan.
Denzin, N.K. & Y.S. Lincoln [eds]. (2000). Handbook of Qualitative Research. London: Sage, second edition.
Ghofur, Abd. (2015). “Islam dan Politik di Brunei Darussalam: Suatu Tinjauan Sosio-Historis” dalam TOLERANSI: Media Komunikasi Umat Beragama, Vol.7, No.1 [Januari-Juni].
Hack, Karl. (2001). Defence and Decolonization in Southeast Asia: Britain, Malaya, and Singapore. Richmond, Surrey: Curzon.
Hamid, Haji Hashim bin Haji Abdul. (2003). Islam di Brunei Darussalam: Satu Analisis Sosial-Budaya. Bandar Seri Begawan: Penerbit UBD [Universiti Brunei Darussalam].
Hamzah, B.A. (1991). The Oil Sultanate: Political History of Oil in Brunei Darussalam. Kuala Lumpur: Mawaddah Enterprise Sdn Bhd.
Horton, A.V.M. (1984). “The British Residency in Brunei, 1906-1959” in Occasional Paper, No.6, published by Centre of Southeast Asian Studies, University of Hull.
Hussainmiya, B.A. (1995). Sultan Omar Ali Saifuddin and Britain: The Making of Brunei Darussalam. Kuala Lumpur: Oxford University Press.
Ilhamsyah. (2015). “Beberapa Metode Penelitian Kualitatif: Biografi, Studi Kasus, Fenomenologi, Etnografi, dan Groubded Theory”. Wujud secara online di: https://www.academia.edu/12253997/Metode_Penelitian_Kualitatif_Biografi_Studi_Kasus_Fenomenologi_Etnografi_dan_Grounded_Theory_ [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 21hb April 2018].
Ismail, Hajah Rosidah Haji & Zawiyatun Ni’mah Mohd Akir. (2013). “Brunei – Singapura Eratkan Persahabatan” dalam akhbar Pelita Brunei. Bandar Seri Begawan: 29 Mei. Wujud secara online juga di: http://www.pelitabrunei.gov.bn/Arkib%20Dokumen/2013/Mei/pelitabrunei_290513.pdf [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 2hb Mei 2018].
Jasmi, K.A. (2012). “Metodologi Pengumpulan Data dalam Penyelidikan Kualitatitif” dalam Kursus Penyelidikan Kualitatif Siri 1, anjuran Institut Pendidikan Guru Malaysia, Kampus Temenggong Ibrahim, Jalan Datin Halimah, 80350 Johor Bahru, Negeri Johor Darul Ta'zim. Wujud secara online pula di: http://eprints.utm.my/id/eprint/41091/1/KamarulAzmiJasmi2012_MetodologiPengumpulanDataPenyelidikanKualitatif.pdf [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 21hb April 2018].
Jibah, Matassim Haji. (1983). “Perkembangan Persekolahan Melayu di Brunei dalam Pentadbiran Sistem Residen, 1906-1959” dalam The Brunei Museum Journal, Vol.5, No.3.
Jumat, Ahmad Haji. (1989). “A Chronological Study of the Development of Education in Brunei Darussalam from 1906-1984 with Special Reference to Education Policies and Their Implementations”. Unpublished Ph.D. Thesis. California: The School of Education, California Coast University.
Juned, Awang Abdul Aziz bin Awang. (1992). Islam di Brunei: Zaman Pemerintahan Kebawah Duli Yang Maha Mulia Paduka Seri Baginda Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzadin Waddaulah, Sultan dan Yang Dipertuan Negara Brunei Darussalam. Bandar Seri Begawan: Pusat Sejarah Brunei Darussalam.
Kadir, Nor Adina Binti Abdul. (2010). “Madrasah Idrisiah Bukit Chandan Kuala Kangsar Perak: Sejarah dan Sumbangannya terhadap Pendidikan Islam dari Tahun 1985-1999”. Disertasi Sarjana Tidak Diterbitkan. Kuala Lumpur: Jabatan Sejarah dan Tamadun Islam, Akademi Pengajian Islam UM [Universiti Malaya]. Wujud secara online juga di: https://core.ac.uk/download/pdf/45428859.pdf [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 2hb Mei 2018].
Karim, Hezlinawati Haji Abdul. (2017). “Transformasi ke Arah Perkhidmatan Awam yang Progesif” dalam akhbar Pelita Brunei. Bandar Seri Begawan: 20 November. Wujud secara online juga di: http://www.pelitabrunei.gov.bn/Lists/Rencana/NewDisplayForm.aspx?ID=648 [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 2hb Mei 2018].
KPN [Kementerian Pendidikan Negara] Brunei Darussalam. (2013). SPN21: Sistem Pendidikan Negara Abad ke-21. Bandar Seri Begawan: Kementerian Pendidikan Negara Brunei Darussalam, cetakan pertama, edisi kedua. Wujud secara online juga di: http://www.moe.gov.bn/spn21dl/SPN21%20MALAY%20(2013)%20COMPLETE.pdf [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 21hb April 2018].
Kroef, J.M. Van Der. (1963). “Indonesia, Malaysia, and the North Borneo Crisis” in Asian Survey, Vol.III, No.4 [April], pp.173-181.
Kumpoh, Asiyah az-Zahra binti Ahmad. (2006). “Pembentukan Dasar British terhadap Brunei selepas Perang Dunia Kedua: Pengaruh dari Perang Dingin atau Faktor Minyak?”. Kertas Kerja dibentang dan dibincang dalam Seminar Sejarah Brunei III Sempena Sambutan Hari Kebangsaan Negara Brunei Darussalam ke-22. Wujud secara online pula di: http://www.bruneiresources.com/pdf/nd06_kumpoh.pdf [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 21hb April 2018].
Latif, Haniza Abdul. (2014). “Pengalaman Belajar di Luar Negeri” dalam akhbar Pelita Brunei. Bandar Seri Begawan: 31 Disember. Wujud secara online pula di: http://www.pelitabrunei.gov.bn/Lists/Rencana/NewDisplayForm.aspx?ID=473&ContentTypeId [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 21hb April 2018].
Leake, D. (1990). Brunei: The Modern Southeast Asian Islamic Sultanate. Kuala Lumpur: Forum.
Mail, Haji Awang Asbol bin Haji. (2006). Sejarah Perkembangan Pendidikan di Brunei, 1950-1985. Bandar Seri Begawan: Pusat Sejarah Brunei.
Mail, Haji Awang Asbol bin Haji. (2007). “Pendidikan Agama Islam di Brunei Darussalam Pra-Merdeka: Pengalaman, Transformasi, dan Cabaran” dalam BERIGA, Bil.96 Juli-September], ms.3-24. Wujud secara online di: https://www.researchgate.net/publication/313313610_Pendidikan_Agama_Islam_Brunei_Darussalam_Pramerdeka_Pengalaman_Tranformasi_dan_Cabaran [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 2hb Mei 2018].
Mail, Haji Awang Asbol bin Haji. (2011). “Dasar-dasar Pendidikan Negara Brunei Darussalam, 1950-1984: Pengaruh dan Hubungannya dengan Malaysia” dalam Mat Zin Mat Kib et al. [eds]. Pembentukan Malaysia: Isu dan Perdebatan. Shah Alam: Pusat Penerbitan Universiti UiTM [Universiti Teknologi MARA].
Mail, Haji Awangg Asbol bin Haji. (2013). “Dasar-dasar Pendidikan Negara Brunei Darussalam, 1950–2010: Kemunculan dan Hubungannya dengan Falsafah MIB (Melayu Islam Beraja)” dalam SUSURGALUR: Jurnal Kajian Sejarah & Pendidikan Sejarah, Volume 1(2), September, ms.151-166.
Mail, Haji Awang Asbol bin Haji. (2016). “Dasar-dasar Pendidikan Negara Brunei Darussalam Pasca-Merdeka, 1984-2012: Dari Dwi Bahasa ke Pendidikan Abad 21” dalam Haji Awang Asbol bin Haji Mail, Haji Mohd Yusop bin Haji Awg Damit & Haji Rosli bin Haji Ampal [eds]. Brunei Merdeka: Kumpulan Artikel Sempena Memperingati 30 Tahun Hari Kebangsaan Negara Brunei Darussalam. Bandar Seri Begawan: Penerbit YSHHB [Yayasan Sultan Haji Hassanal Bolkiah] dan PESEBAR [Persatuan Sejarah Brunei].
Melayong, Muhammad Hadi Muhammad. (1993). Sejarah Brunei Menjelang Kemerdekaan. Kuala Lumpur, Malaysia: Dewan Bahasa dan Pusataka.
Melayong, Muhammad Hadi Muhammad. (2006). “Hubungan Brunei – Great Britain”. Kertas Kerja dibentang dan dibincang dalam Seminar Sejarah Brunei III, anjuran Pusat Sejarah Brunei, di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam, pada 8hb-9hb March.
Mohamed, Muhaimin Haji. (2011). Pemerintahan Sultan Ahmad Tajuddin, 1924-1950: Kerajaan, Masyarakat, dan Perubahan. Bandar Seri Begawan: Pusat Sejarah Brunei, Kementerian Kebudayaan, Belia, dan Sukan.
Notosusanto, Nugroho. (1978). Masalah Penelitian Sejarah Kontemporer. Jakarta: Yayasan Idayu.
Pelita Brunei [akhbar]. Brunei Darussalam: 19 Julai 1978.
Razali. (2016). “Pentadbiran Residen Inggeris di Brunei, 1906-1959: Dasar Pendidikan dan Kesannya terhadap Perkembangan Pendidikan di Brunei sehingga 1953”. Wujud secara online di: http://www.bruneiresources.com/pdf/nd06_razali.pdf [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 2hb Mei 2018].
Rosley, Dayangku Herney Zuraidah binti Pengiran Haji. (2007). “Pemerintahan Sultan ‘Omar Ali Saifuddien III, 1950-1967” dalam PUSAKA, Bilangan 14. Wujud secara online juga di: http://www.pusat-sejarah.gov.bn/Themed/soasPDF.pdf [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 2hb Mei 2018].
Sari, Surti Nurpita & Herawati. (2018). “Pemerintahan Sultan Hassanal Bolkiah dan Perbankan Islam di Brunei Darussalam, 1984-2015” dalam Thaqãfiyyãt, Vol.19, No.1 [Juni]. Wujud secara online juga di: http://ejournal.uin-suka.ac.id/adab/thaqafiyyat/article/view/1388/827 [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 17hb Ogos 2018].
Saunders, G.E. (2002). A History of Brunei. London: Routledge Curzon, 2nd edition.
Siddiqi, Sharon. (2005). “Brunei Darussalam: Sebuah Bangsa Religius yang Potensial” dalam Muflich Hasbullah [ed]. Asia Tenggara: Konsentrasi Baru Kebangkitan Islam. Bandung: Fokus Media, cetakan kedua.
Singh, Ranjit D.S. (1984). Brunei, 1839-1983: The Problems of Political Survival. Singapore: Oxford University Press.
Sjamsuddin, Helius. (2007). Metodologi Sejarah. Yogyakarta: Penerbit Ombak.
Sum, Hisham Haji Md. (1993). “Educational Dependency: A Case Study on Brunei Darussalam”. Unpublished Ph.D. Thesis. UK [United Kingdom]: University of Reading.
Syah, Muslihuddin. (2015). “Pendidikan Islam: Paksi Halatuju Negara”. Wujud secara online di: https://www.academia.edu/15181294/PENDIDIKAN_ISLAM_PAKSI_HALA_TUJU_NEGARA [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 2hb Mei 2018].
Tarling, N. (1993). The Fall of Imperial Britain in Southeast Asia. Kuala Lumpur: Oxford University Press.
Temubual dengan Yang Berhormat Pehin Jawatan Dalam Seri Maharaja Dato Seri Utama Dr. Haji Awang Mohd Jamil Al-Sufri bin Begawan Pehin Udana Khatib Dato Seri Paduka Haji Awang Umar, di Pusat Sejarah Brunei, Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam, pada 3hb March 2006.
Yahya, Masuriyati & Che Zarrina Sa‘ari. (2015). “Sistem Pendidikan Negara Abad ke-21 Brunei Darussalam dalam Melestari Ketamadunan Islam Negara Zikir: Cabaran dan Harapan” dalam Afkar, Volume 16 [Januari-Jun], ms.61-92.
Yahya, Salawati Haji. (2018). “Perkasa Pendidikan Islam” dalam akhbar Media Permata. Bandar Seri Begawan: 25 Januari. Wujud secara online pula di: [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 2hb Mei 2018].
Yew, Lee Kuan. (2000). From Third World to First, the Singapore Story, 1965-2000: Singapore and the Asian Economic Boom. New York: Harper Collins Publishers.
Zain, Mohd Zuber. (2015). “Nasionalisme Melayu, Peranan SITC selaku Lubuk Nasionalisme Melayu dan Sumbangan Guru SITC dalam Perjuangan Nasionalisme Politik, Bahasa, dan Budaya”. Wujud secara online di: http://fliphtml5.com/flqg/llfx/basic [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 2hb Mei 2018].
Zed, Mestika. (2004). Metode Penelitian Kepustakaan. Jakarta: Penerbit YOI [Yayasan Obor Indonesia].
Ziad, Ibnu. (2011). “Perkembangan Pendidikan di Brunei, 1954-1984”. Wujud secara online di: https://ibnuziad.wordpress.com/2011/01/03/perkembangan-pendidikan-di-brunei-1954-1984/ [dilayari di Bandar Seri Begawan, Negara Brunei Darussalam: 2hb Mei 2018].
DOI: https://doi.org/10.2121/susurgalur.v6i2.1095
DOI (PDF): https://doi.org/10.2121/susurgalur.v6i2.1095.g975
Refbacks
- There are currently no refbacks.
SUSURGALUR: Jurnal Kajian Sejarah & Pendidikan Sejarah. This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License